Rodzicu,
czytaj dziecku
„Czytanie
dzieciom i ograniczenie korzystania z mediów elektronicznych to
najlepsza inwestycja w ich przyszłość.” (Jim
Trelease)
Chyba
każdy rodzic słyszał o społecznej akcji ,,Cała Polska czyta
dzieciom", jak również zetknął się z zachętą, aby czytać dziecku
20 minut każdego dnia. Korzyści z czytania jest bardzo wiele i to już
od najwcześniejszych etapów życia dziecka. Czytanie to nie tylko
przyjemność i możliwość budowania bliskiej relacji z maluchami, ale
także nauka i podstawowy element wpływający na ich dalszy rozwój.
Zadaniem dorosłych jest wzbudzenie ciekawości świata
u dziecka, kształtowanie wyobraźni, umiejętności słuchania,
skupienia się, kojarzenia faktów czyli rozwijanie cech, które w
przyszłości będą niezbędne w zdobywaniu i
poszerzaniu wiedzy oraz przy podejmowaniu różnych zadań życiowych.
Niektórzy
specjaliści zalecają, by zacząć czytać dziecku już w okresie ciąży,
bowiem zmysł słuchu rozwija się u dziecka w życiu prenatalnym. Już w
III trymestrze ciąży maluch zaczyna słyszeć. Dziecko rozpoznaje już
głosy swoich najbliższych, jest w stanie wyczuć ich emocje. Dzięki
czytaniu w okresie ciąży już od momentu przyjścia na świat maluch
jest przygotowany, by słuchać, a w miarę rozwoju
rozumieć kierowane do niego komunikaty. Osłuchanie
z prawidłową wymową jest z kolei kluczowym elementem w nauce
mówienia. W rozwoju dziecka ważnym elementem jest komunikacja, a
jednym z jego czynników jest czytanie dziecku.
Korzyści
z czytania dziecku na różnych etapach jego rozwoju:
1.
0-3
rok życia:
Czytanie
daje dziecku poczucie bezpieczeństwa, buduje więź między rodzicem
a dzieckiem. Ponadto stwarza komfort dziecku, które poprzez wspólnie
spędzany w gronie najbliższych czas czuje przynależność do rodziny.
Przez czytanie dziecko otrzymuje podstawowe informacje o otaczającym
świecie, poznaje nowe słowa, oswaja się z nimi. Wdraża się do
mówienia poprzez wsłuchiwanie się w komunikaty rodziców. Czytanie
przygotowuje malucha do uczenia podstawowych (kluczowych)
umiejętności z zakresu koordynacji wzrokowo-ruchowej, pamięci, czy
myślenia przyczynowo-skutkowego.
Porady:
W
początkowych miesiącach życia dziecka warto czytać mu proste, zwykle
krótkie teksty, często mające charakter wierszyków czy rymowanek.
Poprzez wielokrotne ich powtarzanie dziecko zaczyna sygnalizować, że
rozpoznaje czytany mu tekst. Warto zwrócić uwagę, że nie tylko o
słowo tu chodzi, teksty dla dzieci często są pięknie ilustrowane,
dlatego należy również pokazywać dziecku zamieszczane w książce
ilustracje. W tych początkowych etapach ilustracje nie powinny jednak
zawierać zbyt wielu detali, aby nie rozpraszały za bardzo malucha.
Najważniejsza jest w tym wszystkim jednak bliskość rodzica: należy
pamiętać o przytulaniu i głaskaniu dziecka podczas wspólnego
czytania. Daje mu to bowiem poczucie bezpieczeństwa i buduje jego
zaufanie do świata.
2.
3-6
rok życia:
W
tym wieku czytania przede wszystkim rozbudza ciekawość otaczającym
światem, pozwala zdobywać wiedzę o sobie samym i otoczeniu. Czytanie
rozbudza kompetencje poznawcze dziecka, rozwija kreatywne myślenie
oraz wyobraźnię dziecka. Pomaga rozwijać emocjonalny świat dziecka
poprzez naukę nazywania i wyrażania emocji. Pokazuje, jak można
radzić sobie z nieznanymi dotąd sytuacjami.
Nade wszystko jednak lektura jest doskonałym wstępem do rozmowy z
dzieckiem na różne tematy, pomaga rodzicom wprowadzić czasem trudne,
nieporuszane wcześniej wątki, redukując u malucha poczucie lęku i
niepokoju.
Porady:
Jeśli
do tej pory rodzic nie czytał swojemu dziecku, to najwyższy czas
zacząć. Maluch coraz więcej rozumie, potrafi wyrażać swoje
preferencje - często zdarza się, że będzie on chętnie wracał do
niektórych opowieści, będzie prosił o
przeczytanie po raz kolejny tej samej bajki. Dziecko staje się coraz
bardziej świadome, może więc zadawać coraz więcej pytań na
pojawiające się w bajce tematy. Czytanie to doskonały element
sprzyjający wychowaniu dziecka, kształtowaniu umiejętności
rozróżniania dobra i zła. W książkach często poruszane są wątki,
które mogą posłużyć jako przykłady w radzeniu sobie
z konkretnymi sytuacjami, z którymi dziecko może spotkać się
każdego dnia. Wspólne czytanie może być dla rodziców pomocne w
procesie kształtowania właściwych postaw i nawyków malucha.
3.
6-10
rok życia:
Jeśli
dziecko rozpoczynające naukę w szkole jest przyzwyczajone do
wspólnego czytania w domu rodzinnym, widzi czytających rodziców, to
łatwiej jest mu się wdrożyć do nauki w szkole. Czytanie na tym etapie
jest podstawowym procesem zdobywania i utrwalania wiedzy. Wzbogaca u
dziecka zasób słownictwa, może też być pomocne w utrwalaniu reguł
pisowni (poprzez opatrzenie się z graficznym obrazem danego słowa).
Poprzez wspólne czytanie dziecko może rozwijać swoje zainteresowania,
zaspokaja swoją ciekawość. Nadal jest to doskonały element umacniania
więzi czy pretekst do podjęcia rozmowy na dany temat. Czytanie pomaga
w poznawaniu wewnętrznego świata, w tym świata emocji dziecka, jest
przydatne w procesie kształtowania jego osobowości.
Porady:
Dość
często dzieje się tak, że rodzice po tym, jak dziecko poznało już
literki i jest w stanie samodzielnie czytać proste
teksty, zaniechują wspólnego czytania. Jest to prawdopodobnie
podyktowane chęcią usamodzielnienia dziecka w tej aktywności. Jednak
nie tędy droga. Teksty, na których dzieci uczą się czytać, są
zazwyczaj mało dla nich atrakcyjne, nie ma tam miejsca na wyobraźnię
i kreatywność. Nauka czytania to dla dzieci
długi i często bardzo trudny okres. Poprzez wspólne czytanie
zapraszamy dziecko do nowych, fascynujących światów, doskonaląc u
niego przy tym umiejętność skupienia uwagi oraz pamięć słuchową. Na
tym etapie warto czasem dzielić tekst na krótsze i prostsze części,
które będzie czytało dziecko i dłuższe partie, czytane przez rodzica.
Warto też pozwalać czasem dziecku, aby to ono samo wybrało książkę,
której chce wysychać.
4.
wiek
nastoletni:
Dla
niektórych czytanie wspólnie z nastoletnim dzieckiem może wydawać się
dziwne. Są jednak domy, w których rodzinne czytanie kontynuuje się
pomimo coraz starszego wieku dziecka. Nastolatkowe często, choć
pewnie większość się do tego nie przyzna, z sentymentem wracają do
czasu dzieciństwa, gdy wspólnie z rodzicem czytali ulubione bajki.
Nawet jeśli taki pomysł nas nie przekonuje, warto jednak pamiętać o
podstawowej zasadzie, że w domu, w którym rodzic czyta,
dziecko/nastolatek dużo chętniej sięgnie po książkę. Ważny jest też
łatwy i szybki dostęp do książki, dlatego w każdym domu powinna być
tworzona przez rodziców biblioteczka z ciekawymi i sprawdzonymi
pozycjami dla dzieci/młodzieży, po które potomek może w każdej chwili
sięgnąć. Czasem warto najpierw obejrzeć adaptację filmową danego
dzieła wspólnie z
nastolatkiem, co być może przekona go do sięgnięcia po oryginalną
wersję książkową.
Pamiętajmy,
że w każdym wieku czytanie ma być dla dziecka nie karą czy przykrym
obowiązkiem, ale czasem relaksu i przyjemności.
Opracowała:
Anna
Michalska
Psycholog
Podczas
pisania artykułu korzystałam z informacji zawartych na stronach:
http://wielki-czlowiek.pl/czytaj-dziecku/
https://calapolskaczytadzieciom.pl/dla-rodzicow/o-czytaniu/dlaczego-czytac-dziecku/
Kontrasat: 
